หัวข้อการบรรยายในครั้งนี้
1. ลักษณะทางเทคนิค วิวัฒนาการ และทิศทางของการประกอบ กิจการพลังงาน
2. ความท้าทายและการพัฒนากฎหมาย (กฎหมายต้องถูกพัฒนา ตามการเปลี่ยนแปลงหรือไม่อย่างไร) โดยแบ่งเป็น
2.1 สภาพข้อเท็จจริงที่ว่าระบบพลังงานแบบที่รวมตัวกัน น้อยลง กระจายศูนย์มากขึ้น และมีการแข่งขันกันมากขึ้น
2.2 คำถามใหม่ ๆ ที่ "ควรตอบให้ได้" เช่น ผู้ใช้พลังงานมี สิทธิที่จะเลือกว่าจะใช้พลังงานแบบใด และควรมีพลังมาก ขึ้นที่จะไม่ถูก "บังคับ" ให้ต้องใช้พลังงานตามดุลพินิจ ของผู้จัดหาพลังงาน และควรมีสิทธิเลือกที่จะไม่ต้องแบก รับ "ต้นทุนในการประกอบกิจการบางอย่าง" หรือไม่?

ทั้งนี้ในส่วนการให้ความรู้เพิ่มเติมในด้านความมั่นคง ยั่งยืน ยืดหยุ่น และ ประชาธิปไตยทางพลังงาน อีกทั้งภารกิจและศักยภาพของกฎหมายพลังงานโดยเฉพาะกฎหมายว่าด้วยปิโตรเลียม ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการกำกับดูแล ระเบียบ บทบาทหน้าที่ อำนาจของภาครัฐ รวมไปถึงสัญญาซื้อขายไฟฟ้าและพลังงานหมุนเวียนล้วนแล้วมีความเกี่ยวข้องกับกฎหมาย ซึ่ง ผศ.ดร.ปิติ เอี่ยมจำรูญลาภ อยากจะส่งมอบความรู้ให้แก่ผู้เข้าร่วมงานในครั้งนี้

1. ความมั่นคง ยั่งยืน ยืดหยุ่น และประชาธิปไตยทางพลังงาน

ความมั่นคงและความยั่งยืนในการจัดหาพลังงานเป็นสิ่งที่สำคัญต่อการพัฒนาประเทศ การที่รัฐบาลมุ่งเน้นให้มีแหล่งพลังงานที่มั่นคงและเพียงพอสำหรับประชาชน เป็นเรื่องสำคัญในการสร้างความเป็นอยู่ที่ยั่งยืน โดยการสนับสนุนการใช้พลังงานสะอาดและพลังงานหมุนเวียน นอกจากนี้ยังเน้นการลดการใช้เชื้อเพลิงฟอสซิลที่มีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม การสร้างสถานการณ์ที่ทำให้ประชาชนสามารถเข้าถึงและใช้พลังงานหมุนเวียนได้ง่ายขึ้น มีส่วนสำคัญในการเสริมสร้างคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างยั่งยืน"

ในการจัดหาทรัพยากรปิโตรเลียม การกำหนดเจ้าของและการใช้งานมีความสำคัญในการวางแผนและบริหารจัดการทรัพยากรนี้ ในบางประเทศ รัฐบาลจะเป็นเจ้าของทรัพยากรธรรมชาติ ในขณะที่ในอื่นๆ รัฐบาลอาจให้สิทธิ์ให้กับบุคคลที่เป็นเจ้าของที่ดิน การวางกฎหมายและการดำเนินการในเรื่องนี้จะต่างกันตามแต่ละประเทศ" ประเทศไทย เรื่องการเป็นเจ้าของและการใช้งานทรัพยากรธรรมชาติมีระเบียบและกฎหมายที่แตกต่างจากประเทศอื่นๆ รัฐเป็นเจ้าของสิทธิในทรัพยากรทางธรรมชาติ แต่มีการให้สิทธิให้กับบริษัทเอกชนในการลงทุนหากมีการนำเสนอแผนงานที่เป็นประโยชน์ต่อสังคมหรือสร้างประโยชน์จากทรัพยากรนั้น นอกจากนี้ การทำสัญญาซื้อขายพลังงานเช่นก๊าซธรรมชาติและไฟฟ้าจะต้องผ่านการตรวจสอบเพื่อให้มั่นใจว่ามีการดำเนินการอย่างถูกต้องและมีความปลอดภัยสูงสุด ทั้งนี้ได้ให้ความรู้เกี่ยวกับหลักเบื้องต้นเกี่ยวกับ ทรัพยากรปิโตรเลียมเป็นของใคร ผู้ใดมีสิทธิในการสำรวจและผลิตได้ โดยปกติทั่วโลกรัฐบาลจะประกาศความเป็นเจ้าของแหล่งทรัพยากรทางธรรมชาติ ยกเว้น ประเทศสหรัฐอเมริกาซึ่งอนุญาตให้
ผู้ที่เป็นเจ้าของที่ดินเป็นเจ้าของทรัพยากรทางธรรมชาติเหนือที่ดินส่วนบุคคล (สาเหตุหลักมาจากเนื่องด้วยทางรัฐบาลของสหรัฐอเมริกาต้องการให้ประชาชนมีการวิเคราะห์พัฒนาสรรหาหรือสรรค์สร้างเทคโนโลยีใหม่ๆ ในการนำทรัพยากรมาใช้ประโยค ความคิดเห็นของผู้บรรยาย)

ประเทศไทยจะแตกต่างจากประเทศสหรัฐอเมริกาโดยสิ้นเชิง โดยรัฐจะเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพยากรทางธรรมชาติแต่งเพียงผู้เดียวหาก บริษัทเอกชนต้องการลงทุนในทรัพยากรธรรมชาติของประเทศจะต้องมีการนำเสนอแผนงานหรือเรียกว่าการอนุญาตที่รัฐให้แก่เอกชนเพื่อจัดทำบริการสาธารณะหรือจัดทำประโยชน์หรือแสวงหาประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติ ภายในระยะเวลาและตามเงื่อนไขที่รัฐกำหนด ทั้งนี้ในการสำรวจหาแหล่งพลังงานจะต้องไม่เป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนด้วย หากเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนจะส่งพบกระทบต่อ ราคาหุ้นของบริษัท ธนาคารต่างๆจะไม่อนุมัติแหล่งเงินทุน ผู้ลงทุนจะไม่สามารถนำข้อถกเถียงกล่าวอ้างในเรื่องของความถูกต้องตามกฎหมายในประเทศอื่นมากล่าวอ้างได้ จะต้องปฏิบัติให้ถูกต้องอยู่ภายใต้ข้อกำหนดในประเทศนั้นๆ

การทำสัญญาซื้อขายก๊าซธรรมชาติจะต้องมีผู้ตรวจสอบเพราะถือว่ามีความสำคัญอย่างยิ่งและยังจะต้องให้ความใส่ใจในรายละเอียดอย่างสูงเพราะมีผลต่อความมั่นคงของพลังงานของประเทศและประชาชน ไม่ว่าจะเป็นการนำเข้าก๊าซธรรมชาติจากประเทศเพื่อนบ้าน(ต่างประเทศ)หรือในประเทศก็ตาม โดยจะมีสำนักอัยการสูงสุดเป็นผู้ตรวจสอบสัญญา
            การทำสัญญาซื้อขายไฟฟ้าก็เช่นเดียวกันในประเทศไทยได้มีการกำหนดให้ระบบผู้รับซื้อไฟฟ้ามีเพียงรายเดียวคือ กฟผ. และเป็นผู้ตรวจสอบระบบโครงข่าย

2. ภารกิจและศักยภาพของกฎหมายพลังงาน
กฎหมายพลังงานนั้นไม่ได้มีความหมายและขอบเขตที่ชัดเจนและแน่นอนอย่างไรก็ตาม เวลากล่าวถึงกฎหมายพลังงาน เราอาจหมายถึงกลุ่มของสนธิสัญญา บทบัญญัติ และกฎหมายลำดับรองที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อ (เช่น)

- ให้สิทธิในการผลิต ส่ง จำหน่าย และให้บริการพลังงาน มีการให้ข้อคิดเกี่ยวกับสัญญาซื้อขายไฟฟ้าและการใช้ระบบโครงข่าย หรือเรียกว่า PPA ดังนี้: วัตถุประสงค์ของสัญญาการส่งมอบไฟฟ้าโดยมีการกำหนดจุดรับไฟฟ้าพลังงานสะอาดโดยใช้โครงข่ายเพื่อส่งมอบไปยังจุดรับที่ปลายทาง โดยยกตัวอย่างการรับประจุไฟฟ้า ณ จุดรับไปส่งไปรับประจุไฟฟ้า ณ จุดส่งมอบ คำถามคือ ท่านได้รับไฟฟ้าจริงใช้งานได้จริงแต่ท่านจะสามารถทราบได้อย่างไรว่าไฟฟ้าที่ท่านใช้นั้นคือไฟฟ้าประจุเดียวกันกับที่ท่านส่ง กรุณาสังเกตว่า ทางกฎหมายโดยทั่วไป ตัวอย่างเช่น สัญญาซื้อขายสิ่งของท่านจะได้รับสิ่งของตามที่ท่านตกลงกันไว้ในสัญญา แต่ทั้งนี้การ PPA คือสัญญาซื้อการใช้บริการ ถึงแม้จะไม่ได้รับประจุไฟฟ้าเดียวกันแต่ท่านจะได้รับไฟฟ้าปริมาณตามที่ตกลงกันไม่ถือเป็นการผิดสัญญาตรงนี้เพราะได้ปฏิบัติตามกันในข้อตกลงที่กำหนด

- ให้อำนาจรัฐในการกำกับพฤติกรรมของผู้ประกอบกิจการพลังงาน ผู้บรรยายได้ให้ข้อมูลเพิ่มเติมในส่วนของ "มติคณะรัฐมนตรีไม่ใช่กฎหมาย" เพื่ออธิบายว่า มันไม่ใช่กฎหมายที่ได้รับการลงนามโดยรัฐมนตรี ซึ่งหมายความว่ามันไม่มีผลบังคับใช้เหมือนกับกฎหมายที่ได้รับการรับรองโดยรัฐมนตรี แต่มันอาจมีผลกระทบต่อนโยบายหรือแนวทางการดำเนินงานของรัฐบาลหรือหน่วยงานรัฐ มันอาจเป็นเพียงมติหรือคำตัดสินใจที่ถูกเสนอโดยคณะรัฐมนตรี แต่ไม่ได้รับการรับรองหรือยอมรับโดยกฎหมาย เพื่อเป็นกฎหมายจริงๆ จะต้องผ่านกระบวนการกฎหมายที่เหมาะสม ซึ่งอาจเป็นการให้สิทธิบัตรหรือพระราชบัญญัติตามกฎหมายของประเทศนั้นๆ หรือผ่านระบบของรัฐบาลที่เกี่ยวข้อง

- กำหนดทิศทางและเป้าหมายของนโยบายพลังงาน (ที่เปลี่ยนอยู่เสมอ) ระบบสาธารณูปโภคเหล่านี้ต้องมีคน "ลงทุน" และ "แบกรับความเสี่ยงในการดำเนินการ" เราไม่ได้อยู่ในยุคที่มีเฉพาะคำถามว่าประเทศไทยต้องมีโรงไฟฟ้าอีกกี่โรงหากแต่อยู่ในยุคที่ระบบพลังงาน (และกฎหมาย) เปิดโอกาสให้มีการผลิตและใช้พลังงานสะอาดอีกด้วย ตัวอย่างเช่น ศูนย์ธุรกิจ EEC นำ SMART ENERGY CITY เรียกว่า เมืองใหม่ทั้งหมดในพื้นที่แปลงใหญ่กว่า 10,000 ไร่ เวลานี้กำลังอยู่ในช่วงการออกแบบซึ่งจะใช้เวลาราว
 2-3 ปี โดยพื้นที่แรกมีพื้นที่ 5,000 ไร่การออกแบบจะใช้เวลาค่อนข้างมากเพราะต้องการเน้นตอบโจทย์การใช้สอยของกลุ่มธุรกิจที่เข้ามาลงทุนเป็นหลัก ตนมองว่า ส่วนยากที่สุดของเมืองใหม่ Smart City คือ ระบบสาธารณูปโภคส่วนในเรื่องของพลังงานก็มีการวางเป้าจะใช้ Renewable Energy (RE) หรือพลังงานหมุนเวียนให้ได้ 100% ตอบโจทย์ปัญหาด้านสิ่งแวดล้อมและสภาพภูมิอากาศจากการใช้พลังงานเชื้อเพลิงฟอสซิล

- แทรกแซงพฤติกรรมการใช้พลังงานให้ใช้พลังงานอย่างคุ้มค่า การกำกับดูแลการประกอบกิจการพลังงาน โดยอาจกำหนดกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ว่า “ต้องหรือควร” ทำอะไร หรือ “ห้าม” ทำอะไร

1.      ไม่ว่ารัฐหรือเอกชนจะประกอบกิจการพลังงานก็ต้องเป็นผู้ประกอบการที่มีคุณสมบัติและทำให้เกิดความมั่นคง ยั่งยืน ยืดหยุ่นทางพลังงานได้

2.      ตรวจสอบให้รอบคอบว่าการประกอบการไม่ก่อภาระต่อสิ่งแวดล้อมมีการใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ

3.      ราคาพลังงานต้องสะท้อนต้นทุนที่แท้จริง หากไม่เช่นนั้นอาจผลิตไว้จำนวนมากหรือน้อยเพื่อมีอำนาจในการกำหนดราคาแต่เพียงผู้เดียว

4.      การประกอบกิจการต้องมีคุณภาพเพื่อคุ้มครองผู้ใช้พลังงาน เพราะหัวใจหลักคือต้องคำนึกถึงประชาชน

- คุ้มครองให้การลงทุนและผลตอบแทนจากการประกอบกิจการพลังงาน การนำกฎหมายมาเกี่ยวข้องกับการกำหนดราคาของพลังงานต้นทุนที่แท้จริงจากการประกอบกิจการผลิตไฟฟ้า (ซึ่งผู้ใช้ไฟฟ้าทุกคนต้อง "จ่าย") (หากการผลิตไฟฟ้าจากทรัพยากรพลังหมุนเวียนมีต้นทุนที่สูงขึ้น ผู้ใช้ไฟฟ้าก็ควรจะจ่ายเช่นกันมิฉะนั้นราคาพลังงานอาจไม่สะท้อนต้นทุนที่แท้จริง) ต้องมีระบบที่ดีพอที่จะคุ้มครองนักลงทุนเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดแก่ประชาชนและผู้ลงทุน

- คุ้มครองผู้ใช้พลังงาน ผู้ใช้พลังงานหรือประชาชนมีสิทธิที่จะสามารถรู้ถึงรายละเอียดของโครงการต่างๆ เพื่อตรวจสอบได้ว่ามีการโปร่งใสในการทำงานของเจ้าที่หรือไม่ ส่งจะส่งผลปรับอัตราค่าไฟฟ้าโดยอัตโนมัติ หรือค่าไฟฟ้าผันแปร เป็นค่าไฟฟ้าที่ปรับเปลี่ยนเพิ่มขึ้นหรือลดลง ตามการเปลี่ยนแปลงของต้นทุนค่าใช้จ่ายด้านเชื้อเพลิงและค่าซื้อไฟฟ้าจากเอกชนหรือประเทศเพื่อนบ้าน ซึ่งเป็นสิ่งที่ประชาชนนั้นต้องแบกรับมาโดยตลอด